Szczyt Unia Europejska-Stany Zjednoczone w Waszyngtonie

#UE #USA #Rosja #Ukraina #Izrael #Hamas #Chiny #umowahandlowa

Po dwóch latach przerwy, w piątek 20.10.2023 r., odbył się szczyt Unia Europejska-Stany Zjednoczone. W Waszyngtonie z prezydentem Joe Bidenem i wysokimi przedstawicielami jego administracji spotkali się najwyżsi urzędnicy unijni, w tym Ursula von der Leyen, przewodnicząca Komisji Europejskiej, Charles Michel, szef Rady Unii Europejskiej, a także jej wysoki przedstawiciel ds. zagranicznych i polityki bezpieczeństwa Josep Borrell.

Głównym przedmiotem dyskusji miały być kwestie gospodarcze i handlowe, w tym dotyczące m.in. amerykańskich ceł na stal i aluminium, nałożonych przez administrację Donalda Trumpa, a złagodzonych przez Bidena. Przed szczytem w Waszyngtonie ze strony Brukseli wychodziły sugestie o konieczności „pogrzebania cel” i stworzenia z amerykańskim partnerem klubu stalowo-aluminiowego. USA z kolei, akceptując pomysł rezygnacji z ceł, przedstawiły jednak mechanizm „snapback”, który daje możliwość przywrócenia ceł. Obie strony były też zainteresowane podpisaniem umowy o wolnym handlu minerałami krytycznymi, dopuszczającej europejskie firmy, produkujące akumulatory do pojazdów elektrycznych, do ulg podatkowych zapisanych w amerykańskiej Inflation Reduction Act.  

Ale to jednak wydarzenia w Izraelu, a także sytuacja na froncie wojny w Ukrainie spowodowały, że te dwa tematy zdominowały szczyt UE-USA. Zostały też wyeksponowane w oświadczeniu końcowym szczytu. „Pogłębimy naszą współpracę, aby podważyć zdolności Rosji do prowadzenia wojny” − deklarowali przywódcy UE i prezydent Biden, obiecując zbadanie, ile z zamrożonych środków Rosji można będzie zgodnie z prawem przeznaczyć na wsparcie i odbudowę Ukrainy. Zapowiedziano też długoterminowe wsparcie gospodarcze i wojskowe dla Ukrainy, a także wykazano determinację co do ukarania Rosji za jej agresję. I dalej: „Będziemy działać przeciwko podmiotom, które wspierają wojnę Rosji w Ukrainie”.

Jedność zademonstrowano także w kwestii wydarzeń na Bliskim Wschodzie, popierając prawo Izraela do samoobrony przeciwko atakom terrorystów z Hamasu. Równocześnie wyrażono obawy związane „z pogarszającą się sytuacją humanitarną w Gazie” i niebezpieczeństwem eskalacji konfliktu na cały region bliskowschodni.    

W odniesieniu do tematu relacji handlowych obie strony jedynie stwierdziły, że poczyniono postępy w negocjacjach nad porozumieniem o handlu minerałami krytycznymi, ale „wciąż wymaga ono pracy”. Podobny zapis odnosił się do umowy dotyczącej importu stali i aluminium − podkreślono, że trwają trudne rozmowy na ten temat.  

Zarówno UE, jak i strona amerykańska zgodziły się, że w polityce wobec Chin nie będą dążyć do „decouplingu”, ale do „de-riskingu” i zmniejszenia zależności od Chin, a także ochrony niektórych wrażliwych technologii. Poruszono temat przestrzegania praw człowieka w Chinach, zapowiadając jednak tylko monitorowanie sytuacji w Sinciangu, Tybecie i Hongkongu. Skierowano apel do władz w Pekinie o naciskanie na Rosję, aby ta powstrzymała agresję i wycofała wojska z terytorium Ukrainy, a następnie podjęła rozmowy z Kijowem, prowadzące − jak do ujęto − do sprawiedliwego pokoju. (J. Kiwerska)     

23.10.2023    

https://www.politico.eu/article/eu-fumes-at-latest-us-proposal-for-green-steel-club/

https://www.consilium.europa.eu/en/meetings/international-summit/2023/10/20/