Niezależność niemieckich prokuratorów do 2019 r. wciąż pod znakiem zapytania
#prokuratura #Niemcy #TSUE #polecenieministra
W maju mija 5 lat od wydania przez Trybunał Sprawiedliwości UE (dalej jako TSUE) wyroku w sprawach połączonych (C‑508/18 i C‑82/19 PPU), w którym orzekł on, że niemiecka prokuratura nie spełnia wymogów unijnej decyzji ramowej w sprawie europejskiego nakazu aresztowania ze względu na możliwości wydawania poleceń przez ministra sprawiedliwości prokuratorowi co do prowadzonych przez niego postępowań, także w formie ustnej. Chodzi w tym wypadku o tzw. zewnętrzne prawo do wydawania poleceń na podstawie §§ 146-147 federalnej ustawy o ustroju sądu (niem. Gerichtsverfassungsgesetz, GVG). Na powyższy problem wielokrotnie wskazywały również stowarzyszenia sędziów i prokuratorów, domagając się wykonania wyroku TSUE i likwidacji możliwości udzielania poleceń przez ministra sprawiedliwości. Przez 5 lat tego jednak nie uczyniono, a brak wykonania wyroku TSUE w tak istotnej z punktu widzenia zasady państwa prawa sprawie nie spowodował nałożenia przez Trybunał w Luksemburgu na RFN kar finansowych.
Obecnie dyskusja nad zmianą obowiązującego prawa związana jest z ogólnoniemiecką dyskusją o konsekwencjach ewentualnego dojścia do władzy partii AfD czy BSW i korzystania przez te ugrupowania z obecnie obowiązujących procedur, które nie odpowiadają w pełni demokratycznemu państwu prawa. Podobna dyskusja toczy się m.in. wokół procedur mianowania sędziów sądów najwyższych, a także Federalnego Trybunału Konstytucyjnego.
W ubiegłym tygodniu federalny minister sprawiedliwości M. Buschmann (SPD) przedstawił projekt zmian w tym zakresie funkcjonowania prokuratury. Chce on utrzymania prawa do udzielania prokuratorom poleceń przez ministra sprawiedliwości, ale polecenia mają być udzielane pisemnie i mają być uzasadnione. Środowiska sędziów i prokuratorów postrzegają jednak te zmiany jako niewystarczające. (M. Bainczyk)
https://rsw.beck.de/aktuell/daily/meldung/detail/weisungsrecht-politik-staatsanwaltschaft-gesetzentwurf-bmj
https://www.neuerichter.de/wp-content/uploads/2024/02/2021-01_FG_StrR_Stn_externe_Weisung_StA.pdf