Kontrowersyjne partnerstwo Kilonii z chińskim Qingdao
#Niemcy #Chiny #Kilonia #Qingdao #miasta #partnerstwo #marynarkawojenna #szpiegostwo
Dwa miasta portowe: niemiecką Kilonię (250 tys. mieszkańców) i chińskie Qingdao (9 mln mieszkańców), łączą historyczne relacje. Qingdao było stolicą koncesji niemieckiej Jiaozhou, przyznanej przez cesarstwo chińskie w dzierżawę II Rzeszy w latach 1898-1914. Funkcjonowała tam też ważna baza cesarskiej marynarki wojennej Kaiserliche Marine. Korzystając z własnych doświadczeń olimpijskich z 1972 r., Kilonia wspomogła Qingdao w budowie centrum żeglarskiego na igrzyska olimpijskie w 2008 r. Od 2013 r. istnieje tam niemiecko-chiński „ekopark”; prowadzona jest też współpraca pomiędzy centrami badań nad oceanami w obu miastach.
Qingdao należy od 2022 r. do grupy 16 miast „zaprzyjaźnionych” z Kilonią, a po formalizacji partnerstwa chińskie miasto dołączyłoby do 13 innych miast partnerskich stolicy kraju związkowego Szlezwik-Holsztyn. Jednak planowane zawarcie oficjalnego partnerstwa miast budzi w Niemczech liczne kontrowersje i krytykę ze strony ekspertów ds. bezpieczeństwa oraz polityków partii opozycyjnych.
Rozmowy na temat partnerstwa miast promowały poprzednie władze Kilonii − jeszcze przed wyborami komunalnymi w maju 2023 r. rada miasta pod przewodnictwem SPD opowiadała się za zawarciem partnerstwa z chińskim miastem, przeciwna była frakcja CDU. Po zmianie władzy w Kilonii sprawa trafiła na biurko nowej prezydent miasta Bettiny Aust z partii Zielonych.
Choć współpraca Kilonii z Qingdao w ramach partnerstwa miała dotyczyć przede wszystkim ochrony mórz, zrównoważonego rozwoju i nauki, to liczne obawy wynikają z faktu pełnienia przez oba miasta funkcji baz dla marynarki wojennej obu państw. W Kilonii funkcjonuje m.in. stocznia okrętów podwodnych Thyssenkrupp Marine Systems (TKMS), zaś Qingdao to punkt obsługi chińskiej floty okrętów podwodnych, jak i ważne centrum szkoleniowe.
Krytycy planowanego partnerstwa miast wskazują na ryzyko prowadzenia przez Chiny szpiegostwa w obszarze dotyczącym okrętów podwodnych i badań oceanów, poprzez istniejące w obu miastach instytucje. Dyrektor Instytutu ds. polityki bezpieczeństwa Uniwersytetu w Kilonii (ISPK) Joachim Krause zwraca uwagę np. na długą tradycję nadużywania partnerstw miast i kontaktów naukowych przez Chiny „w celu pozyskiwania informacji, które mają kluczowe znaczenie przede wszystkim dla wojska, a w tym przypadku dla marynarki wojennej ChRL”. Krause powiedział też, że „Chiny mają wielkie ambicje, aby wyprzedzić USA w dziedzinie prowadzenia wojny podwodnej i mają wiele do nadrobienia w zakresie technologii. Jedynym miastem w Niemczech, w którym można znaleźć wszystkie te technologie, jest Kilonia”.
Według Norberta Röttgena z CDU jest „absolutną naiwnością, by wierzyć, że Chiny są zainteresowane jedynie wymianą cywilną”. Röttgen wcześniej krytykował też decyzję kanclerza Olafa Scholza o dopuszczeniu do przejęcia udziałów w terminalu portu w Hamburgu przez chińską firmę COSCO. W sprawie Kilonii zaapelował o reakcję do rządu federalnego, jednak według rzecznika Federalnego Ministerstwa Obrony partnerstwa miast dotyczą zazwyczaj kwestii komunalnych i nie są przedmiotem zainteresowania władz federalnych. Z kolei resort spraw zagranicznych ograniczyło się jedynie do pouczenia, że miasta i regiony nawiązujące partnerstwa z Chinami powinny „być świadome związanych z nimi wyzwań i ryzyka”.
Decyzji o zawarciu partnerstwa bronił poprzedni prezydent Kilonii Hans-Werner Tovar (SPD), który obawy o szpiegostwo Chin określił jako „głupie” oraz stwierdził, że ChRL nie potrzebuje partnerstwa miast, jeśli chce prowadzić tego typu działalność w Niemczech. O dyskusjach na temat partnerstwa Kilonii i Qingdao pisał w maju br. „The New York Times”. (T. Morozowski)
12.07.2023 r.
https://www.politico.eu/newsletter/berlin-bulletin/wheres-scholzs-leadership/
https://www.ispk.uni-kiel.de/de/publikationen_neu/ispk-policy-briefs/ISPK_PolicyBrief13.pdf
https://www.nytimes.com/2023/05/10/world/europe/germany-china-sister-cities.html