Upamiętnienie 86. rocznicy pogromu na Żydach jako wyraz odpowiedzialności Niemiec i przestroga dla współczesnych
#Berlin #Żydzi #86.rocznicapogromu #upamiętnienie #Wegner #Roth #uroczystościrocznicowe
Drugą najważniejszą rocznicą, jakiej poświęcono w Niemczech wiele uwagi w dniu 9 listopada br. (obok 35. rocznicy upadku Muru Berlińskiego) było upamiętnienie 86. rocznicy pogromu na Żydach dokonanego przez narodowych socjalistów podczas Nocy Kryształowej w 1938 r.
W tym dniu, oprócz oficjalnych uroczystości z udziałem prezydenta Niemiec Franka-Waltera Steinmeiera, burmistrza Berlina Kaia Wegnera i innych czołowych polityków, odbyło się w Berlinie wiele imprez, koncertów i odczytów, zorganizowanych w różnych dzielnicach stolicy Niemiec; składano także wieńce w miejscach upamiętnień ofiar tamtych wydarzeń, np. w Charlottenburgu, Neuköln, Lichtenbergu, Marzahn-Hellersdorfie, Tempelhof-Schönebergu, Treptow-Köpenick, Mitte, Reinickendorfie, Spandau, Steglitz-Zehlendorfie. Obszerne relacje na ten temat znalazły swój oddźwięk również w mediach niemieckich.
Burmistrz Berlina Kai Wegner odniósł się do tej znamiennej rocznicy w kontekście aktualnych nastrojów w społeczeństwie niemieckim i zauważył, że również dzisiaj antysemityzm stał się rzeczywistością i daje o sobie znać także na ulicach Berlina. Zapewnił jednocześnie, że Senat Berlina czyni wszystko, by te akty nienawiści wobec Żydów nie miały miejsca. Przypomniał jednak, że jest to także zadanie dla każdego, aby konsekwentnie przeciwstawiać się antysemityzmowi. Uważa on, że tylko w ten sposób można sprostać odpowiedzialności, jaką nałożyła na Niemców historia.
Również minister stanu ds. kultury Claudia Roth przypomniała to, co działo się 9 listopada 1938 r. (i nie tylko tego dnia) w stolicy Niemiec, kiedy na oczach wszystkich zorganizowane grupy bojówkarzy „polowały na Żydów, maltretowały ich i zabijały”. Plądrowano żydowskie mieszkania i sklepy, palono synagogi i udaremniano ich gaszenie przez straż pożarną. Roth podkreśliła, że to Niemcy prześladowali i poniżali wówczas swych współobywateli i sąsiadów. I to Niemcy przypatrywali się temu, jak ich sąsiadów rabowano i podpalano ich świątynie.
Zaznaczyła, że przywoływanie pamięci o tym dniu (i wszystkich innych), w których popełniano niewyobrażalne zbrodnie przeciwko ludzkości, jest rzeczą niezbędną dla niemieckiej demokracji i ważnym zadaniem na przyszłość. Wskazała też na istotną pracę Miejsc Pamięci, które należy wzmocnić i bronić przed narastającymi atakami prawicowych ekstremistów.
Zwróciła uwagę, że obecnie (szczególnie po 7.10.2023 r.) liczba antysemickich incydentów w Niemczech, w Europie i na świecie coraz bardziej wzrasta, co jest rzeczą „przerażającą” i „alarmującą”. Przykładem mogą być brutalne ataki na tle antysemickim wobec fanów izraelskiej drużyny piłki nożnej ostatnio w Amsterdamie.
Można dostrzec, że upamiętnienie rocznicy pogromu na Żydach w 1938 r. jest traktowane w Niemczech nie tylko jako wyraz oddania czci ofiarom tamtych wydarzeń, ale też jako przestroga dla współczesnych, do czego może prowadzić eskalacja antysemickich zachowań. W wypowiedziach polityków pojawiło się wiele odniesień do dzisiejszej sytuacji. Wskazywano na paralele i konieczność przeciwdziałania takim postawom. (M. Wagińska-Marzec)