Sankcje UE i konsekwencje ewentualnego embarga dla rosyjskich spółek energetycznych
#Niemcy #Rosja #energetyka #sankcje #embargo #Gazprom
Nowe sankcje nałożone przez UE na Federację Rosyjską m.in. w reakcji na okrucieństwa popełnione na Ukrainie w stosunku do ludności cywilnej obejmują zakaz importu rosyjskiego węgla, ale nie dotyczą rosyjskiego gazu ziemnego ani ropy, pomimo że spośród trzech wymienionych węglowodorowych nośników energii to właśnie gaz ziemny stanowi najbardziej newralgiczny przedmiot eksportu z Rosji do UE.
Według informacji „Frankfurter Allgemeine Zeitung” (7.04.2022) dla rosyjskiego Gazpromu państwa UE stanowią najważniejszy rynek zbytu gazu ziemnego ‒ z wyeksportowanych od 2021 r. ogółem 203 mld m3 gazu z Rosji aż 185,1 mld m3 trafiło do państw Europy (licząc włącznie z Turcją). W przypadku braku unijnego embarga na eksport tego surowca szacuje się, że w tym roku Gazprom może osiągnąć rekordowe zyski sięgające ok. 60 mld USD ze względu na niezwykle wysokie ceny gazu (byłby to najwyższy przychód w historii tego państwowego koncernu).
Jednak, jak podkreśliła w artykule w FAZ Katharina Wagner, mimo tych przewidywanych zysków wojna na Ukrainie przyniosła również dla Gazpromu wymierne straty, ponieważ: zamrożono projekt Nord Stream 2 (w który spółka najprawdopodobniej zainwestowała ponad 5,5 mld USD), brytyjski Shell wycofał się z eksploatacji pola gazowego Sachalin-2, pod znakiem zapytania stoi również dokończenie budowy zakładów skraplania gazu ziemnego w przypadku braku nowych strategicznych partnerów.
Dodatkowo Gazprom stracił również kontrolę nad swoimi aktywami w RFN ‒ jak pisze dalej autorka, tymczasowy nadzór nad spółką zależną od Gazpromu, czyli Gazprom Germania na polecenie ministra gospodarki i ochrony klimatu Roberta Habecka (Sojusz 90/Zieloni) przejęła Federalna Agencja Sieci, co skutkowało zwolnieniem przez Gazprom swoich przedstawicieli w zarządzie niemieckiej spółki zależnej. Wydano również komunikat, w którym Gazprom podkreślił, że Gazprom Germania i jej spółka zależna Gazprom Marketing & Trading nie mogą już używać marki Gazprom. Utrata kontroli nad spółką Gazprom Germania była o tyle bolesna dla Rosjan, że poprzez spółkę zależną ‒ Astora (z Saksonii Dolnej) zarządzała ona ok. 1/5 wszystkich pojemności magazynowych gazu w Niemczech. Ponadto Gazprom Germania prowadzi również działalność handlową na rynku gazu z firmą Wingas.
Wagner podkreśliła również, że w tej sytuacji władze rosyjskie przykładają coraz większą wagę do poszerzenia współpracy w przedmiocie eksportu gazu z Chinami, ale w praktyce jedyny gazociąg łączący od 2019 r. oba państwa (Power of Syberia) ma osiągnąć dopiero w 2025 r. przepustowość 38 mld m3 rocznie, czyli znaczenie mniej niż w przypadku NS2 (i mniej niż ogólny wolumen eksportu gazu zmiennego z Rosji do RFN, który w 2020 r. wyniósł 56 mld m3). Potencjalną alternatywą w tej sytuacji ma być gazociąg prowadzący przez Mongolię, ale od wielu lat pozostaje on przedmiotem rozmów, a jego inwestycyjne plany nie są skonkretyzowane.
Inną kwestą, nie mniej ważną dla władz rosyjskich jest eksport ropy naftowej, za który
w głównej mierze odpowiada Rosnieft. Według danych FAZ, w ubiegłym roku ten rosyjski państwowy gigant odnotował rekordowe zyski sięgające 11,7 mld USD, zaś wszystkie rosyjskie spółki handlujące w wymiarze światowym tym surowcem osiągnęły wpływy rzędu 110,1 mld US. Stanowi to dwukrotność zysków ze sprzedaży gazu zmiennego, wynoszących 55,5 mld USD. Spośród 230 mln ton ropy sprzedanej za granicę, ok. 47% trafiło do państw UE, a ok. 6 mln ton ‒ do Indii.
W obliczu grożącego embarga na ropę władze rosyjskie aktywnie poszukują alternatywnych klientów i starają się sprzedawać ten surowiec poniżej cen giełdowych. Kolejnym problemem dla Rosnieftu może okazać się modernizacja posiadanych przez niego rafinerii, którą bez zachodnich technologii będzie trudno zrealizować. Władze spółki obawiają się również o swoje aktywa w RFN, ponieważ grupa ta jest właścicielem większości udziałów rafinerii PCK w Schwedt. Obecnie Rosnieft próbuje zwiększyć swój udział w rafinerii do ponad 90%, ale z uwagi na sytuację wydaje się bardzo mało prawdopodobne, aby Federalne Ministerstwo Gospodarki wyraziło na to zgodę. (WO)
11 kwietnia 2022