Reforma międzynarodowego prawa karnego w RFN. Brak sędziego z RFN w MTK
#Niemcy #zbrodniemiędzynarodowe #MiędzynarodowyTrybunałKarny #Haga #niezależnośćprokuratorów
Prof. C. Kreβ, nadzwyczajny doradca oskarżycieli przed Międzynarodowym Trybunałem Karnym, został powołany również jako ekspert przez Bundestag w sprawie reformy niemieckiego kodeksu międzynarodowego prawa karnego, która będzie dyskutowana w następnych tygodniach. Sam kodeks wszedł w życie w RFN z powodów historyczno-politycznych stosunkowo późno, bo w 2002 r., a sądy zachodnioniemieckie nie stosują po dziś dzień kwalifikacji zbrodni międzynarodowych do zbrodni funkcjonariuszy III Rzeszy.
Kodeks uzyskał nowe znaczenie w kontekście fali imigracji do RFN w 2015 r., kiedy na terytorium tego państwa przeniknęły m.in. z Syrii osoby oskarżone o popełnianie zbrodni międzynarodowych oraz od 24.02.2022 r. w związku ze zbrodniami popełnianymi przez Rosję na terytorium Ukrainy. Planowana reforma kodeksu niemieckiego obejmuje m.in. uzupełnienie czynów zabronionych zbrodni przeciwko ludzkości i zbrodni wojennych o przestępstwa na tle seksualnym, w tym niewolnictwo seksualne oraz wymuszoną aborcję, wzmocnienie praw ofiar w postępowaniach, a także ich umiędzynarodowienie poprzez rozpowszechnienie informacji o ściąganiu zbrodni międzynarodowych przez niemiecki wymiar sprawiedliwości. C. Kreβ wskazał natomiast, iż reforma powinna objąć jeszcze jeden kluczowy element: zniesienie prawa do udzielania poleceń przez Federalne Ministerstwo Sprawiedliwości Prokuratorowi Generalnemu w zakresie postępowań w sprawach zbrodni międzynarodowych (tzw. zewnętrzne prawo do udzielania poleceń, niem. externes Weisungsrecht). Należy przy tym wspomnieć, że zniesienia prawa do udzielania poleceń domagał się również TSUE w zakresie stosowania europejskiego nakazu sprawiedliwość jeszcze w 2019 r. (wyrok z 27 maja 2019 r., C-508/18).
Kreβ zwrócił też uwagę na fakt, iż od marca 2024 r., po raz pierwszy od 2002 r., nie będzie niemieckiego obywatela wśród sędziów MTK, gdyż kandydatka RFN na ten urząd nie została zaakceptowana w grudniu 2023 r. W siódmej turze głosowania U. Hohoff uzyskała jedynie 16 głosów, przy czym do głosowania było uprawnionych 120 państw. Niepowodzenie to miało być spowodowane nie tylko stanowiskiem rządu niemieckiego wobec konfliktu w Gazie, ale także zbyt małą aktywnością dyplomacji niemieckiej wobec państw afrykańskich, azjatyckich i południowoamerykańskich, które są stronami Statutu Rzymskiego, na podstawie którego funkcjonuje Trybunał w Hadze. Ponadto zdaniem eksperta rząd niemiecki na arenie międzynarodowej zbyt słabo popiera zniesienie tzw. immunitetu formalnego. Jego zniesienie jest warunkiem sądzenia sprawców zbrodni międzynarodowych bez względu na pełnienie przez tychże sprawców funkcji państwowych, co ma fundamentalne znaczenie w perspektywie sądzenia zbrodniarzy rosyjskich. Takie jednoznaczne podejście przyjęły za to sądy niemieckie, łącznie z Federalnym Sądem Najwyższym, opowiadając się za niestosowaniem immunitetu funkcjonalnego. (M. Bainczyk)
13.02.2024
https://www.faz.net/aktuell/politik/inland/warum-deutschland-bald-keinen-richter-in-den-haag-stellt-19431340.html
https://www.lto.de/recht/justiz/j/eugh-unabhaengigkeit-staatsanwaltschaft-europaeischer-haftbefehl-reform-weisungsrechts/