Przepracowanie przeszłości narodowego socjalizmu w obszarze kultury i sztuki − konferencja w Berlinie
#Niemcy #kultura #historia #narodowysocjalizm #sztuka #rozliczenie #Roth #BKM
W dniu 13.03.2023 r. w Berlińsko-Brandenburskiej Akademii Nauk (Berlin-Brandenburgische Akademie der Wissenschaften) miała miejsce konferencja pt. „Kultura i sztuka po okresie narodowego socjalizmu. O rozrachunku z nazizmem w instytucjach wspieranych przez BKM. Stan i perspektywy badań”. Konferencja została zorganizowana przez Humboldt-Universität w Berlinie oraz Leibnitz-Zentrum für Zeithistorische Forschung Potsdam, z inicjatywy minister stanu ds. kultury Claudii Roth, i sfinansowana ze środków Pełnomocnika rządu federalnego ds. kultury i mediów (BKM).
W konferencji wzięli udział przedstawiciele różnych instytucji i stowarzyszeń kulturalnych, wspieranych finansowo przez BKM, a także przedstawiciele nauk: historycy dziejów najnowszych, historycy filmu, muzyki i sztuki. Dyskutowano na temat potrzeb, metod i dostępności do materiałów w zakresie tego coraz bardziej rozległego pola badań, w odniesieniu m.in. do muzeów i ich stowarzyszeń, kwestii ochrony dóbr kultury, instytucji życia muzycznego i filmowego czy też stowarzyszeń w obszarze sztuki. Przedmiotem rozważań był także stan badań dotyczący przepracowania tego zagadnienia.
Wśród referowanych tematów znalazły się m.in.: nauka przedmiotowa a muzea po 1945 r., badania nad proweniencją − perspektywy historyczne i aktualne wyzwania, konfiskata i „wykorzystanie” przewiezionego mienia żydowskiego przez Dom Aukcyjny Dorotheum, niepowodzenie denazyfikacji życia muzycznego, kontynuowanie karier w przemyśle filmowym na przykładzie Berlinale, żydowscy twórcy filmowi w Niemczech Zachodnich po 1945 r., perspektywy względem przebadania instytucji kulturalnych po okresie narodowego socjalizmu.
Podczas konferencji zostały też zaprezentowane pierwsze wyniki badań na temat rozliczania się niemieckiej sceny kulturalnej z narodowosocjalistyczną przeszłością. Badania są prowadzone od 2021 r. pod kierunkiem Michaela Wildta (Humboldt-Universität zu Berlin) i Jutty Braun (Leibnitz-Zentrum für Zeithistorische Forschung Potsdam) na zlecenie minister Roth. Pełen raport ma być opublikowany prawdopodobnie pod koniec bieżącego roku.
W opinii minister Roth, kwestia podejścia niemieckich instytucji kulturalnych wobec narodowego socjalizmu jest dotąd zbyt mało przepracowana. Z tego względu kierowany przez nią urząd zlecił intensywne badania w tym kierunku i wykonanie obszernego opracowania, które naświetli działalność sektora kultury bezpośrednio po zakończeniu narodowego socjalizmu. Chodzi m.in. o przebadanie takich kwestii, jak: kontynuacje personalnych karier po 1945 r., podejście do roszczeń restytucyjnych czy też pamięć o wykluczonych, prześladowanych i zamordowanych artystach i twórcach. Zdaniem Roth opracowanie to może wyostrzyć świadomość i zwrócić uwagę na istotne znaczenie tej tematyki, a tym samym wzbogacić i przyspieszyć rozliczanie się sceny kulturalnej z narodowosocjalistyczną przeszłością. (M. Wagińska-Marzec)
21 marca 2023