Oświadczenie minister Roth z okazji 25-lecia „Deklaracji Waszyngtońskiej”
#Niemcy #kultura #historia #DeklaracjaWaszyngtońska #rabunek #proweniencja
Z okazji 25-lecia przyjęcia tzw. „Deklaracji Waszyngtońskiej” podczas międzynarodowej konferencji w Waszyngtonie (3.12.1998), poświęconej kwestii rozliczenia się z problemem rabunku dóbr kultury w okresie narodowego socjalizmu, minister stanu ds. kultury Claudia Roth zwróciła uwagę na jej znaczenie oraz wyniki, jakie udało się dotąd w tym względzie osiągnąć. W konferencji w 1998 r. wzięło udział ponad 40 państw (w tym Niemcy), organizacji i wspólnot (w tym żydowskich) z całego świata. Zadeklarowano wtedy gotowość do podjęcia badań i wypracowania stosownych rozwiązań mających na celu uporanie się z tym problemem.
Minister Roth przypomniała, że w 1999 r. federacja, kraje związkowe i czołowe stowarzyszenia na szczeblu komunalnym przyjęły na siebie zobowiązania wynikające z zapisów Deklaracji i wydały „Wspólne Oświadczenie”, zgodnie z którym miały poszukiwać dóbr zrabowanych w czasie panowania narodowego socjalizmu i znajdować „sprawiedliwe i uczciwe rozwiązania” dotyczące tej kwestii.
W opinii Roth „Deklaracja Waszyngtońska” wiele zmieniła w krajobrazie kulturowym w Niemczech, gdyż przyczyniła się wyraźnie do wyostrzenia świadomości o procederze rabunku dóbr kultury, jaki miał miejsce w narodowosocjalistycznych Niemczech. Ponadto sprawiła, że od tamtej pory zostały znacząco dofinansowane i rozbudowane personalnie badania nad proweniencją i są obecnie prowadzone obecnie niemal w każdej instytucji kulturalnej. Wszystko to przyczyniło się, zdaniem Roth, do przeprowadzenia licznych restytucji zrabowanych dzieł; jednak, jak dodała, mimo znacznych postępów Niemcy mają jeszcze długą drogę do przebycia na tym polu.
Za ważny krok Roth uznała wzmocnienie pracy Komisji Konsultacyjnej utworzonej w 2003 r. przez federację, kraje związkowe oraz czołowe stowarzyszenia komunalne. Podczas obrad dotyczących polityki kulturalnej z udziałem przedstawicieli BKM, krajów i władz komunalnych (11.10.2023) uzgodniono, że do wiosny 2024 r. gremia te wypracują między sobą wspólne stanowisko dotyczące przeprowadzenia reformy działalności Komisji. Roth poinformowała zarazem, że przekazała już krajom związkowym i gminom konkretne propozycje BKM, nad którymi toczą się obecnie intensywne prace.
Według ustaleń Niemieckiego Centrum Strat Dóbr Kultury (DZK) od podpisania „Deklaracji Waszyngtońskiej” w 1998 r. zidentyfikowano dotąd niemal 7500 dóbr kultury oraz 24 tys. książek jako „zagrabione w czasie narodowego socjalizmu”. W toku dalszego postępowania dobra te zostały zwrócone bądź też znaleziono w tej mierze jakieś inne „sprawiedliwe i słuszne” rozwiązania. Ponadto Biuro ds. Badań nad Proweniencją oraz DZK wsparły ponad 400 projektów dotyczących badań nad tą problematyką. (M. Wagińska-Marzec)
8.12.2023
https://kulturgutverluste.de/en/events/just-fair-date-25-years-washington-principles
https://kulturgutverluste.de/meldungen/gerecht-fair-aktuell
https://www1.wdr.de/kultur/kulturnachrichten/washingtoner-prinzipien-jubilaeum-100.html