Do jakich tożsamości współcześnie odwołują się mieszkańcy Ziem Zachodnich i Północnych? − podcast TOK FM
#ZiemieZachodnieiPółnocne #tożsamość #historia #współczesność
Wpis dziennikarza „Gazety Wyborczej” Roberta Jurszo w mediach społecznościowych, który w dniu Święta Niepodległości nawiązał do swojej tożsamości lokalnej, określając siebie jako „przede wszystkim zachodniopomorzanina”, sprowokował szerszą dyskusję w ramach podcastu radia TOK FM „Ziemie Odzyskane – czy to dla Ciebie określenie historyczne, geograficzne czy tożsamościowe?”, prowadzonego przez Pawła Sulika.
Punktem wyjścia do rozmowy były podziały w polskim społeczeństwie – dotyczyły w szczególności postaw Polaków zamieszkujących różne części kraju oraz związku tej lokalizacji z poparciem dla konkretnych partii politycznych czy religijnością. Jurszo zapytany o istotę odmienności osób zamieszkujących tereny przyłączone do Polski po 1945 r. wskazał na ich wyobcowanie w stosunku do tego, co uznawane jest za „tradycyjną polskość”. Dziennikarz powołując się na doświadczenia własne oraz niektóre komentarze, jakie pojawiły się w reakcji na jego deklarację pod postem, zwrócił uwagę na to, że tożsamość mieszkańca ziem przyłączonych do Polski po 1945 r. „utkana jest z wielu różnych zasobów” i podlegała „innej formacji”. Dużą rolę w tym procesie odgrywa poniemieckość – obcowanie z przedmiotami, napisami na budynkach, a także wspomnienia zawarte w wypowiedziach przodków – osadników, ujawniające narrację związaną z tymczasowością, obawą przed utratą. Jurszo odniósł się także do określenia „Ziemie Odzyskane”, uznając je za propagandowe, tłumaczył, że potrzebne było ono w pierwszych latach po II wojnie światowej, pełniąc funkcję scalającą, pomagającą w rozpoczęciu procesów zakorzenienia.
Jednym z najbardziej istotnych i wartościowych elementów audycji było oddanie głosu słuchaczom, a więc zebranie świadectw osób, które współcześnie poddają refleksji swoją identyfikację z ZZiP. W drugiej połowie podcastu redaktor Sulik odbierał telefony i czytał maile odnoszące się do tytułowego pytania: „Ziemie Odzyskane – czy to dla Ciebie określenie historyczne, geograficzne czy tożsamościowe?”
Choć należy stwierdzić, że przytoczone w pierwszej części podcastu informacje są fragmentaryczne, a w prowadzonej rozmowie odwoływano się do przykładów anegdotycznych (sam Jurszo przyznaje, że nie zajmuje się kwestią ZZiP profesjonalnie), to nie można pominąć pewnej wartości, jaką ze sobą niesie ta i podobne audycje. Ciesząc się większą popularnością oraz przystępnością odbioru, docierają do większej liczby osób niż dyskusje naukowe. Pobudzają one do refleksji i zachęcają do zabrania głosu przez mieszkańców ZZiP. Część z tych ostatnich chętnie z tej możliwości korzysta, nie kryjąc, że sprawa pochodzenia budzi w nich emocje. (A. Stamm-Korecka)
30.11.2023
https://www.facebook.com/photo/?fbid=10232121990014073&set=a.1280032602486